Акан 30-мӗшӗнче чӑваш филологоийӗпе культура факультечӗн ӗҫченӗсем Вӑрнар районӗнчи Ҫӗрпел вӑтам шкулне аслӑ классенче вӗренекенсемпе тӗлпулу ирттерме кайса килчӗҫ. Хӑнасене вӑтам классенче вӗренекен ачасен фольклор ушкӑнӗ кӗтсе илчӗ. Преподавательсем ачасене университетӑн, факультетӑн ӗҫӗ-хӗлӗпе, вӗренӳ условийӗсемпе, вӗренме кӗмелли йӗркепе паллаштарчӗҫ, хӑйсем патӗнче иртекен конференцисене хутшӑнма йыхравларӗҫ. Пуҫтарӑннисене факультетпа паллаштаракан брошюрӑсене, «Ульяновец» хаҫтӑн номерӗсене валеҫсе пачӗҫ. Студентсен ушкӑнӗ хаваслӑ концерт кӑтартрӗ. Ҫӗрпеле районти мӗн пур шкулсенчи чӑваш чӗлхи учителӗсем те пуҫтарӑннӑччӗ. Факультет ӗҫченӗсемпе тӗл пулни вӗсемшӗн те усӑллӑ пулчӗ.
Вӑрнар районӗнчи Хура Ҫырмара пурӑнакансем тавралӑха тирпей-илем кӗртмелли, симӗслентермелли уйӑхлӑха хутшӑнса Аслӑ Ҫӗнтерӗвӗн 65 ҫулхи юбилейне халалласа ял вӗҫӗнчи ҫырма пуҫне, шыв ҫулӗсем таврашне — ял хуҫалӑх культурисем ӳстерме юрӑхлӑ мар вырӑнсене — тӗрлӗ йывӑҫсен ҫамрӑк хунавӗсене чылай лартса хӑварчӗҫ, асӑнмалӑх парк ешертӗр терӗҫ. Ҫак пархатарлӑ ӗҫе пурте хаваспах хутшӑнмалла пек ӗнтӗ. Анчах, шел пулин те, алла кӗреҫе тытса ӗҫлеме пултаракан ҫынсенчен пӗр 10 проценчӗ кӑна пуҫаруллӑ пулчӗ. Ыттисем темшӗн йывӑҫ лартассине пӗлтерӗшлӗ ӗҫ вырӑнне хумарӗҫ, тӑван тавралӑх илемӗшӗн сехет енне тӑрӑшма ӳркенчӗҫ. Ҫавӑнпа та хӑйсен вӑхӑтне шеллемесӗр йывӑҫ лартма хастар хутшӑннисене — Петр Иванова, Андрей Чашкова — Хура Ҫырмара пурӑнакан А. Алексеев вӗсене чунтан тав тӑвасшӑн. Вӑл хӑй те 100 ытла хунав лартса хӑванӑ.
Хура Ҫырмасем малашне те пулас вӑрман лаптӑкӗнче ҫулсеренех йывӑҫсен йышне ӳстерсе пыма шутлаҫҫӗ. Вӗсене ку ӗҫре ӑнӑҫу сунмас килет.
Акан 24-мӗшӗпе 25-мӗшӗнче ҫунакан типӗ курӑка сӳнтерме пушарниксем пурӗ 90 хут ҫула тухнӑ. Вӑрнар районӗнче вара ҫунакан курӑк пысӑк инкек кӳнӗ — Вӑрнар патӗнчи пушанса юлнӑ дача хуҫалӑхӗнче 5 ҫурт тӗппипех ҫунса кайнӑ, тата 20-мӗшӗ сиенленнӗ. Унсӑр пуҫне ҫулӑм юнашар вӑрмана ҫитсе унти лӑсӑллӑ йывӑҫсем ҫине сиксе ӳкнӗ — 2 ҫухрӑм ҫурӑ тӑршшӗпе 800 метр сарлакӑш вӑрман ҫунса кайнӑ.
Пушара сӳнтерме 3 машин тухнӑ. Унсӑр пуҫне юнашар вырнаҫнӑ Рункӑ, Уравӑш, Ҫавалкасси ял ҫыннисем, Вӑрнарти вӑрман хуҫалӑхӗн ӗҫченӗсем те вут-ҫулӑмпа кӗрешме тухнӑ.
Чӑваш халӑх сайчӗ асӑрхаттарать: типӗ курӑка чӗртсен писӑк инкек патне пырса тухма пулать! Ҫулӑмпа ҫамрӑк калчасем ӗнеҫҫӗ, хӗнлӗн шӑтса тухаҫҫӗ. Вӑрмансенче, ялсенче пушар тухасси те пулма пултарать. Ҫутҫанталӑка упрӑр!
Пӗлетӗр-и, ыран, утӑн 25-мӗшӗнче, наци радиовӗ Вӑрнар районӗнче дискотека ирттерет? Пӗлмесен — халӗ пӗлтӗр ӗнтӗ. Савӑнӑҫлӑ юрӑ-ташӑ уявӗ Калининӑри культура ҫуртӗнче иртӗ. Паллах, каҫхине.
Ку пӗрремӗш дискотека мар. Иккӗмӗш. Пӗрремӗшӗ икӗ эрне каялла, Элӗк районӗнче пулнӑ, Юнтапара. Халӑха питӗ килешнине пула дискотекӑсене малалла та ирттерме палӑртнӑ. Вӑт... ыран иккӗмӗшӗ пулать. 21 сехет тӗлне пухӑнмалла.
Сӑмах май... паян, утӑн 24-мӗшӗнче наци радиовӗ яланхи пек 22 сехетчен мар, 24 сехетчерех юрӑ шӑрантарчӗ. 22 сехет хыҫҫӑн Стас Владимиров юрӑҫпа калаҫу иртрӗ.
Трак тӑрӑхӗнче чӑвашсен паллӑ поэчӗ Нестер Янкас ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнине халалланӑ литературӑпа пултарулӑх фестивалӗн ӗҫӗсем малалла пыраҫҫӗ. Акӑ, тин кӑна республикӑри районсем хушшинче иртекен уҫӑ инҫет викторина вӗҫленчӗ. Ӑна Красноармейски район администрацийӗн вӗрентӳ пайӗ тата методикӑпа информаци центрӗ йӗркеленӗ. Проект авторӗ – Красноармейски иккӗмӗш шкулӗнче чӑваш сӑмахлӑхӗпе культури вӗрентекен Михайлов Виталий Михайлович. Инҫет викторина ыйтӑвӗсем Нестер Янкасӑн пурнӑҫӗпе ӗҫӗ-хӗлне туллин тишкерме хистеҫҫӗ. Электрон почтипе пурӗ 248 хурав килчӗ. Республикӑри районсене илес пулсан, ачасем ытларах Красноармейски районӗнчен – 84, Вӑрмар районӗнчен – 22, Елчӗк районӗнчен – 20, Хӗрлӗ Чутай районӗнчен – 16, Вӑрнар районӗнчен – 12, Канаш районӗнчен - 10 хутшӑннӑ.
Вӑрнар районӗнчи Ҫавалкасси ялӗнче (Кульцав ял тӑрӑхӗ) ял кунӗ иртрӗ. Уява чылай халӑх пухӑнчӗ: ватти вӗтти те, ял ҫыннисем те, ку ялта ҫуралса ӳснисем те. Уяв яла кӗрекен ҫӗнӗ асфальт ҫулӑн пуҫламӑшӗнче пуҫланчӗ. Ӑна, паллах, Республикӑри автомашин ҫулӗсене аталантармашкӑн йышӑннӑ Хушу тӑрӑх сарнӑ. Вӑл Хушупа килӗшӳллӗн ҫавӑн пекех ялпа юнашар Кӗҫӗн Ҫавал урлӑ кӗпер хывнӑ. Ку вӑл ялта пурӑнакан 141 ҫыншӑн питӗ пысӑк парне пулса тӑчӗ.
Ял уявне уҫнӑ май пуҫлӑхсем сӑмах каларӗҫ, ун историне аса илчӗҫ. Халӑх районти культура ҫурчӗ ҫӳмӗнчи пултаруллӑх ушкӑнне, чӑваш эстрадин ҫӑлтӑрне, Галина Скворцовӑна, алӑ ҫупсах итлерӗҫ.
Уяв тӗлне ял ҫннисем ҫичӗ витре кӗрекен хуранра шӳрпе пӗҫерсе хатӗрлерӗҫ — пурне те унпа хӑналарӗҫ.
«Раҫҫей пенсионерӗсен пӗрлӗхӗн» вырӑнти уйрӑмӗпе районти Раҫҫей пенси фончӗ Вӑрнар районӗнче «Аслисене чыс та мухтав» уйӑхлӑх пуҫланнӑ. Ҫавна май социаллӑ ӗҫченсемпе тухтӑрсем, шкул ачисемпе культура ӗҫченӗсем, ял тӑрӑхӗн администрацийӗсем — пурте ватӑ ҫынсене пулӑшакан тӗрлӗ мероприятисене хутшӑнаҫҫӗ, ирттереҫҫӗ.
Сӑмахран, «Асаннепе асатте урокӗсем» ӑмӑртӑвӑн район пайне ирттерме палӑртнӑ. Авӑнӑн 25-мӗшӗнче районти тӗп вулавӑшра ватӑ ҫынсене компьютерпа ӗҫлеме вӗрентме тытӑнӗҫ.
Культура керменӗсемпе ял клубӗсенче «Ылттӑн ҫулсем» ятлӑ мероприятисем ирттерме палӑртнӑ — вӗсенче халӑх 50 ҫул ытла пӗрле пурӑннӑ мӑшӑрсемпе паллашӗ.
Ваттисен кунне уявлама та хатӗрленеҫҫӗ — вӑл кун та ҫитсех пырать.
Кая юлса та пулин ҫак хыпара сире пӗлтерес: паян (пуш уйӑхӗн 28-мӗшӗнче) Красномармейскинчи Халӑх пултарулӑх ҫуртӗнче «Шетмӗпе Ҫавал кӗввисем» кункурсӑн иккӗмӗш пайӗ иртет. Вӑл шӑп та лӑп 18 сехетре паян пуҫланнӑ. Конкурса Шетмӗпе Ҫавал юханшывсем тӑрӑхӗнче вырнаҫнӑ районсенчи пултарулӑх ушкӑнӗсем хутшӑнаҫҫӗ Вӑл тӑрӑха Элӗк, Вӑрнар, Йӗпреҫ, Канаш, Красноармейски, Ҫӗмӗрле, Ҫӗрпӳ, Шупашкар, Сӗнтӗрвӑрри, Муркаш районӗсем кӗреҫҫӗ — ҫур республика!
Конкурсӑн пӗрремеш пайӗ иртнӗ ӗнтӗ — вӑл кашни районта пуш уйӑхӗн 26-мӗшӗнче пулнӑ. Кашни районтан чи лайӑх ушкӑна суйласа илсе вӗсене иккӗмӗш пайне кӗртеҫҫӗ.
Раштавӑн 22-мӗшӗнче Шӑхасанти физкультурӑпа спорт комплексӗнче арҫын ушкӑнӗсен хушшинче Канаш районӗн волейбол кубокӗ иртрӗ. Унта Тӑвай районӗн ушкӑнӗ те хутшӑнчӗ. Хӑйсен ушкӑнӗнче иккӗмӗш вырӑн йышӑннӑ хыҫҫӑн ҫурма финалта вӑл тепӗр ушкӑнта пӗрремӗш вырӑн йышӑннӑ Вӑрнар районӗн ушкӑнӗпе выляма тӳр килчӗ. Чи малтан вӑйӑ Тӑвайсене майлӑ пычӗ — 1-мӗш партинче ҫӗнтерчӗҫ, анчах та вӗҫӗнче Вӑрнар районӗн ушкӑнӗ лайӑхрах выляма пуҫланӑ пирки Тӑвайсем выляса ячӗҫ.
3-мӗш вырӑншӑн Комсомольски районӗн ушкӑнӗпе ӑмӑртма тиврӗ. Йывӑр кӗрешӳре ҫӗнтерсе ҫак волейбол кубокӗнче 3-мӗш вырӑн йышӑнчӗҫ.
1-мӗш вырӑн Вӑрнарсене, 2-мӗш вырӑн Шупашкар районӗн ушкӑнне лекрӗ.
Аҫӑмҫырми ял клубӗн ӗҫченӗсем Ҫӗнӗ Ҫул уявне хатӗрленеҫҫӗ. Нумай пулмасть вӗсем 6-мӗш клас ачисемпе пӗрле «Ҫӗнӗ ҫул култармӑшӗсем» ятлӑ ӳкерчӗксен конкурсне йӗркелесе ирттерчӗҫ.
Ачасемех Ҫӗнӗ Ҫулпа ҫыхӑннӑ ӳкерчӗксемпе клуб чӳречисене ерешлесе тухрӗҫ.
Конкурса пӗтӗмлетнӗ хыҫҫӑн пур хутшӑнакана та пылак ҫимӗҫсем парнелерӗҫ.
+7.3 °C